Những Điều Bé Nhỏ

Trung thu từ lâu vẫn được gọi là Tết của thiếu nhi. Nhưng càng lớn hơn, tôi càng thấy ngày này không chỉ dành riêng cho trẻ con, mà còn là dịp để những “người lớn” nhắc mình hãy nhớ về đứa trẻ bên trong chính mình. Đứa trẻ ấy, nhiều khi bị quên đi, bị bỏ mặc đâu đó dưới những bộn bề công việc, những lo toan cuộc sống, nhưng tôi tin là nó vẫn hiện hữu, vẫn chưa bao giờ biến mất.

Dạo gần đây, tôi đã chuyển từ xe máy sang xe buýt để đi làm mỗi ngày. Dù có chậm hơn một chút, nhưng lại mở ra thêm nhiều điều thật thú vị. Tôi ‘buộc’ có thêm một ít thời gian để đi bộ, có thêm những khoảnh khắc ngồi yên trên xe ngắm nhìn thành phố - nơi tôi đã gắn bó lâu nay, nhìn dòng người tấp nập trong cơn mưa sớm. Đi buýt cũng cho tôi một niềm vui nhỏ, rằng mình đang hưởng ứng chính sách chung, cảm giác mình đang góp phần nho nhỏ vào việc hạn chế khí thải ra môi trường.

Tuần vừa rồi công việc khá nhiều, dở dang một vài bài blog. Ý tưởng thì vẫn nằm đó, lặng lẽ chờ trong một góc nhỏ, dàn bài đã lên, nhưng chưa bài nào hoàn chỉnh. Có lẽ cần đến những khoảng lặng, để lòng mình lắng lại…

Tôi tin rằng mỗi người trong chúng ta, vào những giai đoạn, những thời điểm quan trọng của cuộc đời, đều sẽ may mắn gặp được một “người Thầy”. Người này không chỉ là người đứng trên bục giảng. Có thể là cha mẹ, anh chị, bạn bè, là thầy cô trên lớp, người hướng dẫn, là sếp của bạn, hay đơn giản là một người từng đi qua cuộc đời bạn vào đúng thời điểm nào đó, khi ta cần một cú hích, một bàn tay, hoặc một tấm gương để nhìn vào, để soi rọi và tiến tới.

Với tôi, văn học Việt Nam luôn là một kho tàng quý báu và thật khổng lồ. Nếu ta cùng nhìn lại, vào chiều sâu lịch sử, sự đa dạng phong cách văn chương và khả năng phản chiếu xã hội của từng tác phẩm, thì kho tàng ấy không hề kém cạnh so với bất kỳ nền văn học nào trên thế giới.

  Tôi từng đọc được ở đâu đó: “Có những người không thuộc về thời đại của họ, nhưng họ vẫn cố sống cho trọn”. Đó cũng là cảm giác tôi mang theo xuyên suốt khi xem First Cow , một bộ phim gần như im lặng, không cao trào, không ồn ào và càng không hấp dẫn theo lối thông thường. Nó buồn thật buồn, nhưng đẹp. Theo một cách nào đó rất nhân văn, rất thật.

Có những cuốn tiểu thuyết không cần đến cao trào dữ dội, nhưng lại khiến đọc giả như bị cuốn vào trong, dính lấy nó như cách một cơn lốc hút mọi vật xung quanh, không rõ bắt nguồn từ đâu và cũng chẳng dễ dàng dập tắt. Giông tố là một cơn lốc luôn âm ỉ như thế - lặng lẽ nhưng dai dẳng, một lần đọc qua là một lần cảm nhận được, nó chạm vào những phần rất thật của xã hội và con người. Ngay từ đầu, Vũ Trọng Phụng đã khiến người ta phải đặt dấu hỏi lớn về những giá trị đạo đức mà xã hội bấy giờ luôn tôn thờ. Danh giá, đạo đức, trách nhiệm… tất cả đều được ông mổ xẻ, phơi bày như một lớp mặt nạ đẹp đẽ nhưng lại méo mó. Mịch (nhân vật trong tiểu thuyết) bị cưỡng hiếp và bị ép cưới để “giữ thể diện”, không chỉ là một số phận cá nhân đầy bi kịch, mà còn là cái giá mà xã hội sẵn sàng chi trả để bảo vệ cho lớp vỏ đạo đức giả tạo. “Làm phúc” đôi khi chỉ là công cụ để đánh bóng tên tuổi. “Giữ danh giá” cũng chỉ là cái cớ để hợp thức hóa những bất công. Đọc mà buốt, buốt đến tận cùng… Giông ...

Đã có nhiều hơn một thời điểm, tôi cảm thấy mình và thế giới xung quanh có sự kết nối thật lạ kỳ, như thể vũ trụ đang lắng nghe mình, như thể những điều tôi tin tưởng đang được hồi đáp, dù không phải bằng những lời nói cụ thể.

Tôi đọc Rừng Na Uy lần đầu khi mới vào đại học, cũng là bước chân đầu tiên tôi đặt vào thế giới văn chương của Murakami . Khi đó, tôi chỉ biết rằng mình vừa chạm vào một thế giới thật mới lạ, một cuốn tiểu thuyết viết về người trẻ nhưng không nói về khát vọng, không hô hào hay cổ vũ vươn lên, mà chỉ lặng lẽ kể về nỗi buồn, cái chết, sự cô đơn và những mối quan hệ đầy day dứt.

Tôi đọc Sống mòn vào một buổi tối không có gì đặc biệt. Một cậu nhóc độ chừng mười hai tuổi ở thôn quê, nằm trên tấm đệm bàng quen thuộc, bên cạnh là chiếc đèn học nhỏ mà nội tôi đã bật sẵn như thường lệ. Tôi đã đắm chìm trọn vẹn chỉ sau vài dòng đầu tiên.